'ต้นมะขวิด'เป็นยาทั้งต้น
ไม้ดีมีประโยชน์ : 'ต้นมะขวิด' เป็นยาทั้งต้น : โดย...นายสวีสอง

มะขวิด ถือเป็นพรรณไม้โบราณอีกชนิดหนึ่งที่มีกล่าวไว้ในวรรณคดีหลายเรื่อง และยังมีสรรพคุณทางสมุนไพรหลายอย่าง อาทิ ผลดิบ นำมาหั่นให้บางแล้วตากให้แห้ง นำมาชงกับน้ำกินเป็นยาแก้โรคเลือดออกตามไรฟัน บำบัดโรคท้องเสีย บำรุงธาตุ และโรคที่เกี่ยวกับทางเดินอาหาร ผลสุกเป็นยาบำรุงกำลัง ทำให้ร่างกายสดชื่น เจริญอาหาร แก้อาการท้องเสียเป็นต้น ส่วน ใบและดอก แก้ท้องร่วง แก้บวมและฟกช้ำ ตกโลหิต ขับลม เป็นยาฝาดสมาน และแก้พยาธิ ขณะที่ยาง แก้ทองเสีย สมานแผล และเจริญไฟธาตุ เปลือก แก้ฝีเปื่อย แก้บวม แก้อาการลงท้อง ตกโลหิด และแก้พยาธิเป็นต้น

เป็นไม้ยืนต้นไม้ยืนต้นขนาดกลาง อยู่ในวงศ์ วงศ์ RUTACEAE สูงถึง 12 เมตร แตกกิ่งก้านที่ส่วนยอดของลำต้น ตามกิ่งก้านจะมีหนามแหลมยาว 2-4 ซม. เปลือกต้นสีเทาปนดำ

ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ ใบออกเป็นคู่ตรงข้าม 2-5 คู่ ใบย่อยรูปทรงรีเป็นรูปไข่กลับกว้าง 2-4 ซม.ยาว 3-5 ซม.ตามใบมีจุดต่อมน้ำมันเมื่อขยี้มีกลิ่นอ่อนๆ

ดอก ออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง มีทั้งดอกเพศผู้และดอกสมบูรณ์เพศ เวลาบานมี 5 กลีบ สีขาวครีมแกมเขียว

ผล รูปทรงกลม เปลือกแข็งเป็นขุยสีออกขาวปนสีชมพู ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 8-10 ซม. มีเนื้อมาก กลิ่นหอม ที่เมล็ดมีเมือกหุ้ม เมล็ดยาว 0.5-0.6 ซม.

การขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดหรือตอนกิ่งก็ได้ ชอบแสงแดดจัด และความชื้นปานกลาง

ขอบคุณที่มา komchadluek.net